Trial by media

Trial by media, dacht ik bij de indrukwekkende productie van Lucette ter Borg en Carola Houtekamer over de vermeende sex crimes van de Haagse beeldend kunstenaar Julia(a)n Andeweg in NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag. Ter Borg en Houtekamer treden op als politie en justitie. Ze doen onderzoek, formuleren de beschuldiging en leveren het bewijs. Heeft de verdachte een advocaat? Jawel, maar die laat niet van zich horen. De verdachte zelf zegt ook niets, behalve: 'Heksenjacht.' Verder komt in de zaak geen getuige à décharge voor. Zelfs de moeder van de verdachte, volgens het verhaal zijn grootste apologiste, reageert niet.

Tja, dan kunnen wij lezers/juryleden, weinig anders doen dan roepen: 'Guilty as charged, your honor!' Alleen de strafmaat ontbreekt. Ik stel hierbij mijn kolenhok beschikbaar als detentie-ruimte.

Het schokkendst aan de aantijgingen tegen Andeweg, na de gedetailleerde beschrijvingen van aanranding en verkrachting naar verluidt door hem gepleegd bij tientallen vrouwen (van wie er overigens niet één met haar naam in de krant durft), is de toondoofheid van de instellingen waar hij zijn opleiding volgde of exposeerde. Kunstacademies en tentoonstellingsruimtes keken de andere kant op, gingen de confrontatie uit de weg, bedekten een en ander met de mantel der kunst. Waarmee ze impliciet en soms expliciet (waarom problemen maken? zijn werk verkoopt lekker!) het beestachtige gedrag van de kunstenaar goedkeurden.

'Ik dacht dat hij in therapie was.' 'Ik ben zijn vader niet.' 'We hebben een tussenschot in zijn atelier geplaatst.' Een tussenschot! Mooie metafoor voor pappen en nathouden.

De politie ontmoedigde vrouwen ondertussen om aangifte te doen, hetgeen wijst op een klimaat waarin sex crimes niet serieus worden genomen, hetgeen wijst op een klimaat waarin vrouwen niet serieus worden genomen, hetgeen denk ik wijst op een gebrek aan vrouwen in verantwoordelijke politie-functies.

Als het verhaal van Ter Borg en Houtekamer op waarheid berust, legt het genadeloos bloot waartoe een conspiracy of silence kan leiden.

En ik? Heb ik medelijden met Andeweg? Ja omdat hij als kop van jut wordt geofferd, en omdat hij psychiatrische hulp nodig heeft. Nee, omdat de vrouwen die hij geweld aandeed meer medelijden verdienen.