28. Communicatieruimte



Roman Hollak zat onderuitgezakt, met zijn O-benen wijd, aan een formica tafel achter een bekertje water in de communicatieruimte van het politiebureau in zijn gemeente. Recht tegenover hem, ineengedoken, probeerde Jimbo, zijn weelderige krullen bungelend voor zijn besproette gezicht, zich een houding aan te nemen. Tenslotte was daar Ferwerda, in zijn smoezelige blauwe pak, die nu eens met zijn vingers tikte en met zijn schoenen wipte, dan weer zijn knijpbril afzette en de glazen schoonwreef om hem terug op zijn neus te duwen met een blik alsof alles hem nu duidelijk was.
De violente ex had zijn naam eer aangedaan, al had hij zijn driften thans botgevierd op Tineke Altena. Over wat er precies was gebeurd wilde noch Tineke noch Roman uitleg geven, maar dat haar Renaultje op zijn kant lag voor hun huis was een feit dat ook zonder theoretische natuurkunde kon worden verklaard. Bovendien was haar creditcard leeggetrokken.
Becky had Janja gesmeekt haar ex juridisch bij te staan. Aan een ex in hechtenis had niemand iets; dan kon ie nog beter dood zijn, was haar gedachte.
Wat wil je dat ik doe? had Ferwerda gevraagd. Ik ben niet eens strafrechtadvocaat. Ik ben geen Theo Upt Hiddema. Ik ben een papierschuiver, altijd geweest, een veilige documentverplaatser, een vakjesafvinker!
I want you to give Jimbo his daddy back, had Becky gesnauwd. Juist als ze snauwde, naar Ferwerda's bescheiden mening, vertoonde haar mondgat een onbehoorlijke, schandaleuze aantrekkingskracht, maar daarnaar handelen was in het verleden geen goed idee gebleken. Hij had haar wel eens in een bui van rücksichtsloze passie op de grond gedrukt in de lobby van een hotel, maar toen had zij zo hard met haar nagels in zijn ballen geknepen dat de sixtysomething bijna flauwviel van de pijn.
Vlak voordat de politievrouw van dienst het bezoek weg kwam halen, vroeg Roman toch nog, met een klein stemmetje, hoe de therapie was geweest.
Nuttig, zei Ferwerda, en zocht onder tafel met zijn hand de scheur in de spijkerbroek van zijn zoon.




27. Angsten en verlangens



Toen Jimbo eindelijk zover was om Brilliant Destruction, dat hij dag en nacht speelde, op pauze te zetten en zijn draadloze koptelefoon met microfoon in zijn rugzakje te stoppen, gaf Frank het sein dat de systeemtherapie was begonnen.
Het huiswerk voor vandaag: maak een top drie van je grootste verlangens, een V-lijst zogezegd, en een top drie van je grootste angsten (A-lijst).
Wat heb je op A1 gezet, Jim? Durf je dat aan de groep te vertellen? Je mag je ogen dichtdoen als dat je helpt om helemaal los te komen hè. Dan doe ik die van mij ook dicht hè. Frank deed zijn ogen dicht.
Ferwerda keek door zijn knijpbril om zich heen op zoek naar Tineke maar die had haar ogen ook dicht. Hetzelfde gold voor Becky. De ogen van Roman kon hij niet checken, want de ex met anger management issues bleek op het laatste moment verhinderd.
Ferwerda peinsde er niet over zijn ogen dicht te doen. Dan bekeek hij nog liever de bloedeloze IKEA-kunst aan de muur.
Ik, eh, –
Gooi het er maar uit hè.
Ik ben bang... eh... dat mijn vader...
Bang voor ons vader zijn we allemaal wel een beetje hè, viel Frank Jim in de rede. Een vader voor wie we niet bang zijn is geen vader maar een tweede moeder of een oom hè.
I'm afraid of him too, zei Becky behulpzaam, alsof het over een geest ging.
Ik niet, zei Tineke. Bij mij staat hij op V2.
Dank je wel Tineke, we komen zo bij jou. Nog even Jim, wat staat er bij jou op V2?
Ferwerda schraapte zijn keel. Hij verveelde zich. Zou het heel vreemd zijn om nu op zijn telefoon te kijken of er al nieuws was van de rechtbank?
Zeg het maar, Jim... Laat jezelf maar gaan jongen. Je hoeft je voor niets te schamen hè. Frank was op dreef vandaag.
Op V1, 2, en 3 staan jongens, mompelde Jim.
Vrienden?
Geen vrienden. Jongens.
Wat voor jongens, mogen we dat ook weten? Kennen we ze?
Eentje kennen jullie wel, maar....
O?
Hij is hier in de ruimte, meer zeg ik niet.

26. Brexit

Image result for hamstring




Geen oefeningen gedaan? vroeg Taylor, terwijl hij Ferwerda's been in een uiterst pijnlijke houdgreep hield en het zachtjes in een richting duwde waar het nooit was geweest en ook niet wilde zijn.
Hij kneep zijn ogen dicht om niet te zien wat er met zijn morsige, vierenzestigjarige onderstel gebeurde. Wat ben ik toch – AU – een houten klaas, bracht hij uiteindelijk uit. Au.
Dat vroeg ik niet, ik vroeg of u oefeningen hebt gedaan.
Oefeningen? Au, dat doet pijn – au au AU dat doet HEEL VEEL PIJN! kermde Ferwerda met samengeperste lippen. Hij had geen oorlog meegemaakt, had zelfs nooit in dienst gezeten, zijn generatie was zo slap als een washandje.
Voelen, hij was helemaal voor voelen, als iemand een gevoelsmens was dan hij, maar je kon het ook overdrijven.
Aanvankelijk had hij nog wel pervers plezier beleeft aan de pijn hem toegediend door topfysio Taylor (geboren in 1983 te Hull, wist Ferwerda inmiddels, en een fervent voorstander van de brexit bovendien; hij was niet voor niets uit Hull weggevlucht; wat hem betrof mocht het eiland waarvan Hull deel uitmaakte afdrijven, kapseizen en wegzinken om nooit meer boven te komen), maar deze pijn, die tot doel had zijn hamstring op te rekken, was pijn van een hogere, pijnlijkere orde. Wat als de beenspier die als een kabel gespannen stond onder zijn lodderige vel, zou knappen? Was dit een lawsuit waiting to happen?
U hoeft niet bang te zijn dat uw spier knapt of dat uw been breekt, fluisterde de fysio, terwijl hij bijna liefdevol naar de vale voet keek die hij in zijn eigen frisse, atletische nek had gelegd.
Nee? Au.
Toen hij zijn oud-blauw linnen pak weer aanhad, zijn knijpbril op zijn neus had gezet en wegwandelde uit de praktijk de vrije buitenwereld in, na opnieuw te hebben beloofd zijn oefeningen te doen (welke ook alweer?), voelde hij tot zijn verbazing niets meer.

25. Vlekken

Image result for article on botox magazine cover



Dat pak van jou moet echt naar de stomerij. Vreselijk. Het zit onder de vlekken. Je bent echt een grote vlek.
Deze ochtend waren de zelfgebakken croissants gelukt, maar dat veranderde weinig aan Tinekes humeur.
Dat van Ferwerda was al niet veel beter. Hij had amper geslapen. Wat dacht je van jouw pak, Tien. Dat zou ik ook maar eens laten stomen. Tenzij je voor de rest van je leven die tacky after shave van Roman Hollak met je mee wilt dragen.
Voor een jurist heb je een goeie neus, Japi.
Mijn neus is het enige dat ik heb. Hij snoof, doopte de punt van zijn croissant in de soepkom koffie die voor hem op tafel stond en nam een hap. Nog voordat hij uitgekauwd was, voegde hij eraan toe: behoorlijk onprofessioneel van je.
Wat?
Om het aan te leggen met de violente ex van mijn maîtresse... onverstandig ook, to put it mildly. Hij snoof nog eens.
Ga jij mij vertellen wat onprofessioneel is en onverstandig?
Wat hebben jullie gedaan?
Dat gaat je niks aan. Ze gooide het frequent ongelezen magazine zijn kant op. Hier, heb je iets te lezen. Staat een interessant verhaal in over de gevaren van botox. Doe er je voordeel mee.
Met zijn handpalm wreef Ferwerda over zijn neus, hetgeen een onsmakelijk, soppend geluid gaf. Wat hebben jullie gedaan? Je hebt je toch niet, hoop ik, door hem, de jure dan wel de facto, laten penetreren?
Tineke Altena trok een vies gezicht. Nee, smeerpijpje van me, dat zou ik nooit doen. Ik ben niet zo'n holbewoner als jij. We hebben... gedanst. Sterker, het is lang geleden dat ik zo lekker heb gedanst.
Gedanst? Waar in godesnaam?
Weet ik veel, een of andere tent die hij kende... Tegen die tijd was ik al aardig teut kan ik je vertellen. Er ontsnapte een zeldzame lach uit haar keel.
God, Tineke! En hoever ging dat dansen van jullie? Kneep ie in je billen?
Iets wat je niet hebt, daar kun je ook niet in knijpen... Nee, hij was heel galant. En hij kan goed dansen, die Roman. Beter dan ik jou ooit heb zien doen.

24. Broodnodige me time



Het nadeel van een demente moeder was dat je niet zeker wist of het iets uitmaakte of je kwam of niet. Het voordeel van een demente moeder was dat ze eindelijk was opgehouden op al je tellen te letten en je waar mogelijk te bekritiseren en van onnodig advies te voorzien.
Ferwerda's moeder zat als een schriel vogeltje bij het raam, maar ze keek niet naar buiten. Ze had een afstandbediening bij de hand, maar die gebruikte ze niet. Er was een bijzonder oogstrelende, en buitengemeen voorbeeldige freule (zo sprak Ferwerda haar aan, maar wist niet zeker of hij begrepen werd) van, getuige haar donkerpaarse, paisley hoofddoek, Islamitische origine, die 'mevrouw' dag en nacht van haar natje en droogje voorzag (of juist haar voor die twee zaken trachtte te behoeden) maar de verzorgde in kwestie bleef met klagelijke haken rond de mond zitten, de nutteloze handen in haar schoot om een blikje coca cola.
Ondanks haar apathie, of misschien  dankzij haar apathie, bleef Ferwerda optimistisch om haar heen darren, van alles regelen, praten, bellen, voorstellen doen. Maar uiteindelijk verdween hij na een tijdje naar een ver gelegen vertrek in het landhuis aan zee waar zijn moeder gezworen had te sterven, voor wat broodnodige me time.
Beck, wat ben je aan het doen, belde hij vanuit zijn moeders slaapkamer, waar zij al eeuwen niet meer sliep.
Becky was bezig de spreekbeurt van zoonlief aangaande de Nederlandse advocatuur te polijsten. Het lettertype is niet goed, bitste ze, alsof dat Janja's schuld was, en de plaatjes kunnen beter. Als meest tot de verbeelding sprekende strafrechtadvocaat had Jimbo een portret van mr. Theo Upt Hiddema gekozen, de second in command van Forum, de rechtsfilosoof die de scepter zwaaide over het wetenschappelijk bureau van de partij, maar volgens Becky moest iedere associatie met de borealen worden vermeden nu die een tik hadden gekregen van Europa.
Waarom kom je niet hierheen, had Ferwerda toen voorgesteld. Gooi voor Jim een pizza in de oven – ik bedoel bestel wat sushi op mijn paypal-account – en pak de trein, dan kom ik je afhalen van het station.
But your mother loathes me! had ze uitgekraamd, voor de zoveelste keer.
Wat weet jij daarvan, zei hij. Juist daarom moet je komen!
Niet veel later, terwijl het te vlug bestelde, overvloedige Indiase eten kouder werd, bedreven ze de liefde op het strak opgemaakte, luid krakende bed.


23. Bewijs uit het ongerijmde




Maar dat is toch helemaal geen bewijs? Dat bewijst helemaal niets! Zo kan ik ook van alles en nog wat bewijzen!
Het protest kwam van achter uit de stampvolle, maar verder muisstille collegezaal. Vrijwel alle studenten, voor het meerendeel naar hun uiterlijk te beoordelen van Aziatische komaf, tikten op hun schermpjes om het wiskundige bewijs uit het ongerijmde te noteren, dat prof. dr. T-A, ofwel tits and ass, zoals ze zelf alvast grapte,  omdat ze die geen van beide had, tevoorschijn had getoverd.
De professor keek niet eens meteen naar boven, naar de plek waar het protest vandaan kwam. Ze zon op een wijze en tevens pedagogische repliek. Terwijl ze nog steeds de zaal niet in durfde te kijken, groeide haar nieuwsgierigheid tot schier ondraaglijke sterkte. De stem kwam haar vagelijk bekend voor, maar ze kon hem niet plaatsen. De voertaal van dit eerstejaars hoorcollege was Engels, een vereiste waaraan Tineke Altena, met haar jaren in Cambridge, met enige gretigheid voldeed. Het gaf geen pas om zomaar in het Nederlands wat te roepen.
What is it exactly that you do not understand, vroeg prof. T-A, met bijna tedere stem door het microfoontje voor haar zuinige mond, haar blik veilig gericht op haar computerscherm.
Inmiddels had de halve zaal zich omgedraaid naar de vragensteller, en toen die niet gauw genoeg antwoordde, keek tenslotte ook de hoogleraar naar boven.
Daar zat, breed lachend, in een wit T-shirtje met een roos die uit een pistool kwam, Roman, de violente ex. De drukke tatoeages op zijn armen oogden dof en kinderachtig in het kunstlicht.
Ik bedoel, zei hij eindelijk, plagerig traag, – hij haalde een appel tevoorschijn –, als ik wil bewijzen dat deze appel eetbaar is, dan neem ik er toch gewoon een hap van? En hij deed het. De hele zaal luisterde enigszins verbaasd naar zijn gesmak. De professor grinnikte.



22. Tenure



Tineke Altena zat achter een groot wit vel papier in haar opmerkelijk kleine kantoortje op de gezaghebbende faculteit van de gezaghebbende Uni. Vandaag had ze zich tot taak gesteld een berekening van een promovenda na te rekenen. In plaats van de berekening van de promovenda als uitgangspunt te nemen, ging ze proberen de berekening zelf te maken, from scratch. Zien of ze bij hetzelfde uitkwam.
Spelend met haar vulpotlood keek ze uit het raam. Het was schitterend weer, de lente leek nu echt in volle uitbundigheid en definitief, dat ook vooral, losgebarsten. Ze had al vroeg vanochtend gestemd, tot haar eigen verbazing toch nog op een ongebruikelijke kandidaat, maar wie haar daarnaar vroeg, zoals collega Sinneman vanochtend, kreeg geen antwoord. Er waren dingen die mensen niets aangingen, meende Tineke Altena. Wanneer je voor het laatst gehuild had. Wat je zoal deed. Hoe vaak je achter elkaar klaar kon komen.
Prrong deed haar telefoon. Prrrong betekende dat ze een match had op Tenure, de dating app voor hoogleraren. Tineke keek niet meteen, daar voelde ze zich te goed voor. Bovendien had ze wel wat anders aan haar hoofd. Tuurlijk, ze kon dat ding uitzetten, ze kon die app verwijderen (dat had ze ook al dikwijls gedaan), maar een mens mocht zichzelf een guilty pleasure veroorloven vond Tineke, en dit was er zo een.
Howard heette hij, hoogleraar deeltjesfysica in Sydney, misschien had ze hem ooit op een congres gezien.
Dear Émilie du Châtelet (aldus Tineke's alter ego), I'm in your town tonight, would you show me around on my expenses? Anything goes. And please tell me more about string theory.
Ah, een kenner, dacht Tineke, maar ze wist nog niet zeker of ze voldoende zin had om deze Aussie op bestelling zijn zin te geven.


21. The old in and out



Ligt het aan mij, of is er zojuist iets gegroeid tussen jouw Roman en mijn Tineke? Jan Jaap Ferwerda probeerde zijn erectie te verdoezelen in het zoutbad van Becky's favoriete sauna op het platteland waar ze naar toe waren gevlucht na de eindeloze, in veler ogen zinloze, maar in elk geval vreugdeloze sessie met Frank waarbij alle aanwezigen waren gevraagd zich in te beelden dat ze schaakstukken waren om op die manier met elkaar 'de interactie' aan te gaan. Ferwerda – geen koning – kon geen interactie meer zien, of het moest de interactie zijn van zijn onderlijf met dat van Becky, tussen wier drijvende benen hij probeerde dieper door te dringen zoals een stroper in de mangrove.
It would solve a lot of problems, mummelde Becky over haar schouder. Ze lag zoals gewoonlijk plat op haar buik en hield zich vast aan de reling van het zoutbad. Ze waren alleen in de sauna. Het leek of een neutronenbom alle menselijke gestalten had weggevaagd. Door de weeks was het meestal afgeladen. Misschien had het iets te maken met de verkiezingen, of met Houellebecq. Misschien was iedereen zijn werk integraal aan het lezen, om beter te begrijpen in welke tijd ze leefden – of niet.
Ferwerda had zich zodanig gemanoeuvreerd, dat the old in and out, om met Clockwork Orange te spreken, tot de mogelijkheden behoorde, al wist Ferwerda dat een zoutbad hiervoor niet het ideale ecosysteem vormde en Becky hevig zou protesteren als hij tot actie over zou gaan. Het bleef bij de suggestie. De suggestie was ook wat waard – misschien wel meer dan wat dan ook.
Ik bedoel, beuzelde Ferwerda verder, genietend van zijn gewichtloosheid, van de leegte, van zijn nog niet tanende libido: ze waren het zo  e e n s , die twee. Het is lang geleden dat ik het zo eens was met Tineke als Roman het eens scheen te zijn met haar bij Frank.
Stilte.
That Frank of yours – begon Becky, met die zeurstem van haar, die hij zo haatte.
He's not mine. He's hers.
Anyway, he is so  g a y .
Wat zou dat, fluisterde Ferwerda in Becky's oor. Dat is juist goed. Dat maakt hem onpartijdig, want niemand van ons is gay.
Right. Well, I've got news for you, Janja. This morning, when I was routinely checking Jimbo's browser history, I not only came across the usual bitcoin-sites, but also a terrific stash of gay porn.

20. Verkiezingen

Image result for houellebecq




Jim schatje what on earth are you doing here, we're all waiting for you! Jimbo zat met zijn benen wijd, een enorme draadloze koptelefoon over zijn lange krullerige haar, naar een schermpje te turen. Ik werk aan mijn spreekbeurt over de Nederlandse advocatuur. Ik fop je maar mama. Ik zit dat stuk van Baudet over Houellebecq te lezen; het is iets langer dan ik dacht. Het begon aardig, als een soort werkstuk voor school, maar tegen het eind ontspoort hij, als hij al te krampachtig zijn eigen thema's erin probeert te proppen. Benieuwd hoe Houellebecq, is dat niet jouw niet zo geheime minnaars favo auteur?, het zou vinden als hij wist dat een boreale uil van minerva uit off all places, papland, hem probeert voor zijn karretje te spannen. Forum pour la démocratie! Avec monsieur le running mate, maître Theo Upt Hiddema!
Ik ben blij dat er eindelijk weer eens geluid komt uit je mondje... Come on, on your feet, trage slak die je daar bent... Dit kun je niet maken. We're all in this together. We owe Tineke big time. You owe Tineke big time...
Becky opende de deur naar de therapieruimte, en schopte de puber speels met haar killer heels naar binnen met de woorden: apologies, mister genius was even afgeleid door de European elections. We're authorizing our expert Janja to vote for us both.
Ik weet van niks, mompelde Ferwerda onnozel. Waar willen jullie dat ik op stem?
Wie niet op de Partij van de Arbeid stemt, sprak Tineke met een grafstem, de partij waaraan we ons welvaartspeil te danken hebben –
En de gasbel dan! interpelleerde Roman, zijn stoel naar achter schurend.
... getuigt van een gebrekkig historisch inzicht.
Houellebecq, zei Jim, maakt gehakt van de socialisten die net zoals de liberalen niet weten wat de moderne mens met al die welvaart aan moet... Daarom, zegt Thierry, moeten we terug naar de traditie! De traditie is het enige wat we hebben! Kijk maar om je heen, wat voor puinhoop je krijgt zonder traditie!
Ferwerda maakte zijn schoenveters los en begon ze opnieuw te strikken. Als jullie mij machtigen om op Dirk Jan Eppink te stemmen, een ouwe maat van me van de VU, dan eet ik mijn hoed op.
Maar je dráágt helemaal geen hoed! jubelde Frank, uiterst tevreden met zichzelf, terwijl hij opstond en een met merkstift volgekalkt blad omsloeg van de flip over.

19. Toontje



Wie, vroeg Frank, terwijl hij opstond, en de thermoskan koffie omhoog hield.
Franks stem. Een Limburgs accent (wat deden al die Limburgers hier plotseling?), zacht, zalvend, bezwerend. De stem van een goeroe (met boterzachte g).
I don't drink coffee, bitste Becky. You have fresh ginger tea?
Nee.... wel rooibos... (De Limburgers hadden hun gutteraal in hun r verstopt. Hoe kon je in godesnaam iemand serieus nemen die zo sprak?)
Fresh rooibos?
Eh, ik weet niet hoe vers hij is hè?
I'll give it a try.
Dat is bijzonder welwillend van je, Becky... Roman?
Glaasje water graag... Mag ik vragen hoe lang dit gaat duren, dokter Frank? Ik heb om tien uur een afspraak met een zakenpartner.
Abuse is wel wat more important dan die zaken van jou, Roman.
Hou je sexy smoel.
Rustig aan, jongens, laten we het leuk houden hè?... Roman – wat je vraag betreft: dat verschilt. Het hangt af van jullie eigen inbreng... Tineke, Jan Jaap, zal ik jullie nog wat bijschenken? O, ik zie dat jij nog hebt.
Inderdaad, Frank... Dank je. Ferwerda keek als een gekooid dier om zich heen. Hij werd bijna onpasselijk van dat softe, begripvolle, alles is zogenaamd bespreekbaar-toontje, dat toch ook iets badinerends had, alsof hij schoolkinderen toesprak. Ja, het paste in de voortschrijdende infantilisering... Hij moest hier zo snel mogelijk weg, uit deze kinderkamer, maar hij had geen excuus. Hij kon niet akkoord gaan met therapie op maandagochtend en vervolgens zich uit de voeten maken. Dat was niet fair ten opzichte van Tineke, en fairness voor alles.
Die zag er trouwens ravissant uit vandaag, in haar bloemige broekpak, dat hij al lang niet meer had gezien. Als hij het al ooit had gezien.
Lekker dank je. Tineke wilde graag nog wat koffie van Frank.

18. Mandarijn



Jaloezie, wellust en schaamte, Frank.  D a t   zijn de drie motoren die een man aandrijft. En wie zou er niet jaloers zijn op mij? Ik bedoel, ik zie er goed uit, ik ben fit, ik heb de potentie van een paard, maak daarvan twee paarden, en ik ben succesvol. Terwijl als je naar sommige andere mensen kijkt in deze kamer, – die mij trouwens erg aan mijn eigen kantoor doet denken, met die flip over en zo – dan moet je toch vaststellen dat het misschien iets minder is gelukt... Kijk, Frank, dat zul jij met of zonder Fraud – ik bedoel Freud – zullen beamen, dat een man zonder zoon toch wat sneu is... Een man zonder zoon is zoiets als een raket zonder maan. Luister, als een man zich niet kan voortplanten, als hij niet ergens zijn zaad in kan spuiten met vruchtbaar gevolg om zo maar te zeggen, naar zijn eigen gelijkenis, dan is zijn leven voor niets geweest... We zijn hier op aard' – ja, pink maar een traantje weg – om onszelf te dupliceren, daar zit niks anders op. En als we op dit slakkentempo doorgaan is de sinoficatie van Europa en de rest van de wereld in twintig jaar gepiept. Daarom vind ik het zo belangrijk dat mijn Jimbo mandarijns leert. Hè? Wat? Wat had je nu weer hierop aan te merken, big shot lawyer?
Mandarijn.
Oké, Mandarijn dan, maar om mijn punt even af te maken – ik zie Frank gebaren maken waarbij hij zijn duimnagel langs zijn hals trekt, wat zou hij daarmee bedoelen, he he – dat jullie allemaal jaloers zijn, daar komt het op neer. Jullie hebben allemaal een reden om jaloers op mij te zijn. En terecht. Jullie zijn, vergeleken bij mij, mislukkelingen. De een omdat hij haar leven niet op de rails krijgt, de ander omdat zij zich vergeten heeft voort te planten. En Jimbo? Als ik mijn kaarten op iemand moest zetten dan was het Jimmy Boy. Ik zal hem binnenkort eens inwijden in de... Hé, waar is-t'ie nou?
Naar de WC, Roman. Rustig maar. Hij komt zo terug.

17. Akten




Als manvormig aanhangsel van de vorige spreekster geloof ik niet dat ik het voorafgaande onbesproken kan laten... Tineke en Becky, de twee belangrijkste vrouwen in mijn leven, afgezien van mijn moeder, die knetterdement is... Leefde mijn vader nog maar. Die had wel raad geweten met de onderhavige problematiek. Die had een keer hard op tafel geslagen, met zijn besproette, beaderde vuist, met de zegelring die ik niet mocht erven, en had geroepen: is het nu eindelijk afgelopen met die flauwekul? Gaan jullie je eindelijk eens als volwassenen gedragen? Jullie maken mij, jezelf en de familie te schande! Enzovoorts enzoverder tot in de eeuwigheid amen. Die man was geboren voor de woedeuitbarsting, alsof hij het stoïcijnse arbeidsethos dat, vroeger althans, met het notariaat werd geassocieerd, wilde wreken. Ik zal eerlijk zijn. Ik ben altijd gefrustreerd geweest, en nog, dat ik zijn praktijk niet mocht overnemen. Dat wil zeggen, ik mocht Ferwerda Notarissen wel overnemen, maar dan alleen met de bepaling dat hij tot zijn laatste ademstoot zich met mijn akten zou bemoeien, en daar had ik geen in trek in. Dus de zaak is roemloos overgedaan aan een club die geen enkele goodwill verdiende... De liefde? Daar heb je gelijk aan Frank, daarvoor zijn we hier. En terecht... De veerkracht van een relatie... Ik huldig Montaignes opvatting dat het huwelijk vriendschap is, met de toevoeging, 'hartstocht bewaar je maar voor je maîtresse'.  Het punt is: ik heb al een vriend. Die zal hier ongenoemd blijven, om de zaak niet verder te compliceren. Maar ik had nog plaats voor wat hartstocht. Waarom leven? Om geld te scheppen en bezittingen te vergaren of om te voelen. (Mijn cursief.) Frank, jij (idem) weet toch zeker wel wat ik bedoel? Het leven is wel meer dan een mechanische opeenvolging van bloedeloze productie- en consumptiemomenten, gelardeerd met hier en daar een leuke voetbalwedstrijd; en het huwelijk al helemaal niet. Het moet omhoog en omlaag, crashen en weer opstaan, liefst vlak na elkaar, knokken en elkaar in de armen vallen. De zweep erover en dan weer strelen, zoiets. Of omgekeerd. Roman?

16. De kwestie Becky



Goed, ik ben dus Tineke maar dat hadden de meesten van jullie al begrepen. Ik ben in Groningen geboren, als oudste dochter van een onderwijzer. Ik was de zoon die mijn vader eigenlijk had willen hebben. Hij projecteerde al zijn ambities op mij. Hij was streng en zelden rechtvaardig, maar wel charmant en grappig op feesten en partijen. Hij zou trots op me zijn geweest, als hij niet onlangs tijdens een marathon door de bossen bij Blijham ineen was gestort met een prop in zijn hart.
Moet ik het nog over mijn huwelijk hebben? Waarschijnlijk. Huwelijk rijmt op gruwelijk en afschuwelijk, en 'doodslaan deed hij niet ' (lees: zij), maar Japi en ik hebben het best gezellig met zijn tweeën. Hij weet waar ik van houd. Ik heb wel eens een andere man geprobeerd, een experimenteel fysicus aan de Uni, maar dat viel niet mee. Misschien had ik het op een andere faculteit moeten proberen.
Over fysica gesproken: wrijving schept warmte. En uit botsingen kunnen de mooiste deeltjes voortkomen. Ik strijd graag. IJzer scherpt ijzer. Japi is een waardige tegenstander, maar soms speelt hij, zoals alle advocaten, vals. Ik gun een ieder, dus ook mijn partner, het recht op privacy – sterker, ik moedig gescheiden privé-werelden aan, dat houdt het spannend – maar wel fair graag. Geen mes in de rug. Ook niet op de keel.
Misschien moet ik to the point komen. Frank? Luister je wel?
Ik maak aantekeningen.
Dat zegt Japi ook altijd... maar goed, waar het me om gaat: de kwestie Becky zuigt me leeg. Kost me teveel energie. Ik slaap er slecht van. Er zijn teveel variabelen.

15. Even voorstellen



Hi, I'm Becky, maar dat wisten jullie al... mijn Engels, ik bedoel mijn Nederlands niet zo good, sorry about that, I mean you Dutch are so fucking brilliant in all your languages, that I keep thinking: why even try. To be honest – I hope I'm not offending anyone – those guttural sounds... Ghhggghg! Anyway. I'm not sure why I was asked to be in this group... Normally I'm with my personal trainer on Monday morning, and I was too late to cancel voor geld terug, so it better be good... People, let me tell you: I don't have no problem met Tineke. Tineke, I like. She good to me. Ik zou bijna zeggen, ze is beter voor me dan Janja en Ramon samen... Ze is tenminste  r  e  d e l i j k , ze sloopt mijn voordeur niet, ik hou van redelijke mensen, en in mijn opinie zijn dat bijna always females, so people ask me why don't you date women, they nice and sweet and soft, and my god I've tried, but at some point I get bored. I need prick. Sorry! Okay, where was I? Oh yeah, you wilt weten waar ik vandaan kom. Maar dat wil je helemaal niet weten! Waarom denk je dat ik daar weg ben gegaan? Ik wilde nieuw leven, new house, new love, new adventure and of course we live in free world no? Janja and I we immediately hit it off. Zelfde golflengte, hoe zeg je dat? I saw wedding ring on his finger so I asked. He said don't worry, understanding wife. Free love and shit. He saw ring at my finger. I told him he should worry because of violent ex. Famous kickboxer lookalike. And he clever. Als dingen hem tegen zitten, dan neemt hij die dingen weg. Daar is hij goed in. Maar misschien kun je dat beter zelf vertellen, Roman... God, and then there's Jimbo of course, my kiddo genius. We all need genius in life, he's mine. Hij gaat ver schoppen let op mijn woorden, maar hij moet niet zo brutaal zijn. Weet je wat hij zei toen ik de iPad uit zijn bed viste? Cunt. Dat vind ik echt niet kunnen. Dus daarom I'm glad I'm here so we can discuss language and all that.

14. Ooh, ooh, ooh. Ooh-ooh.



Loving you is a losing game zong Tineke aan de ontbijttafel. Tussendoor kauwde ze op de croissants die haar man voor haar had gebakken. Ze waren wat aangebrand.
Wil je alsjeblieft ophouden met zingen, vroeg Ferwerda, in zijn boxershort, de krant scannend.  Het irriteert me.
Meestal kwam hij niet verder dan de lead van een nieuwsartikel. Dan schoten zijn ogen alweer naar wat anders. Het was vermoeiend om naar Ferwerda te kijken, maar nog vermoeiender om hem te zijn.
Kan niet, zei Tineke. Ooh, ooh, ooh. Ooh-ooh. Ik hoor het bij mijn studenten, op de radio in de auto, in het winkelcentrum. Soms komt het spontaan uit mijn computer. Ik ben gehersenspoeld.
Ferwerda sloeg zijn krant dicht. Zijn bleke behaarde been trilde boven zijn tenen. Teddy Scholtens Een beetje uit 1959 is geniaal vergeleken bij deze draak. En dat Engels! Van een gymnasiast! Als dat het Engels is van een gymnasiast moeten Nederlandse gymnasia zich ernstig zorgen maken.
Juist daarom blijft het zo hangen, Japi. Ik bedoel, als je me vraagt zing eens iets van Schubert kom ik niet verder dan das Wandern, das Wandern. Als je me vraagt zing eens iets van Duncan Laurence, dan kan ik eindeloos doorgaan.
Ferwerda stond op en rekte zich uit. Ik ga heel lang douchen, kondigde hij aan.
Mijn idee, ouwe stinkgeit. Tineke stond ook op, ze verheugde zich om naar de Uni te fietsen in de knisperende lentezon.
Toen ze elkaar ten afscheid kusten, zei ze: maandag 9 uur in de ochtend, Japi. Systeemtherapie bij Frank. We gaan alles eens helemaal tot de grond toe uitpraten. Becky, Jimbo en Roman komen ook.


13. Erotische destructie

Winde Rienstra: Bamboo Heels

Ze gingen naar de houtzagerij. Nee: hij loodste haar mee naar de houtzagerij. Of was zij het, die hem meeloodste naar de houtzagerij? In elk geval, edelachtbare, waren ze liplocked, en stormden ze door de dikke plastic flappen, die als reusachtige, misplaatste beflappen voor de ingang van de houtzagerij hingen. Binnenin was het, op een zacht ruisen na, stil. Sowieso was de bouwmarkt zo goed als verlaten. Er moest iemand zijn, maar die liet zich niet zien.
De houtzager van dienst was in elk geval niet ter plekke. Ware hij of zij wel ter plekke, dan was hij of zij getuige geweest van een onhandige worstelpartij. Het moest lust wezen, dat deze twee volwassen pseudo doe 't zelvers dreef, in beweging bracht, gulzig schokkerig aan elkaar deed trekken, rukken en plukken, maar het had ook woede kunnen zijn, razernij, ontplofte frustratie. Alles ging tegelijkertijd, handen waren overal, voeten – de schoenen en killer pumps woest uitgetrapt – probeerden mee te doen maar de hoofdrol was toch wel weggelegd voor de monden, die natte openingen met, in Becky's geval, absurde lippen. Lippen als zwembandjes, dikke rupsen van lippen, die elk moment konden springen. Ferwerda voelde hoe hij de macht over zijn leven verloor, hoe de roekeloosheid in hem postvatte, de erotische destructie bezit van hem nam. Afsnavelen: er werd behoorlijk wat afgesnaveld in die houtzagerij, op allerlei fronten. Niets was taboe, totdat, na wat voelde als een half uur, een vrouw met kort roodgeverfd haar, in wie Ferwerda de bedrijfsleider vermoedde, neuriënd door de flappen naar binnen kwam en volmaakt onverschillig de zaagmachines aanzette.

12. Shelf space



Ietwat verdwaasd liep Jan Jaap Ferwerda door de bouwmarkt op zoek naar... ja, waar naar was hij eigenlijk op zoek? En als hij zou weten waar hij naar op zoek was, welk gangpad moest hij dan hebben?
Hoe vaak had hij zich al niet voorgenomen nooit meer een stap te zetten in de bouwmarkt of wat voor markt dan ook?
Markten brachten hem in paniek. Alleen als hij niets nodig had, puur voor de romantiek en nostalgie, wilde hij nog wel over een markt struinen, maar dan bij voorkeur een buitenlandse, met exotische etenswaar. Hij kon zich urenlang vergapen aan exotische etenswaar, maar alleen als hij niets hoefde te bestellen laat staan afdingen.
In de bouwmarkt, bij de schroefjes, boutjes en moertjes, raakte hij gefrustreerd dat nou net hij, met zijn nerveuze kantoorhandjes, zich weer door zijn eigen onstuitbare dadendrang had laten overhalen om te klussen. Het verzoek kwam van Tineke. Ze wilde meer shelf space.
Iedereen wil meer shelf space, had Ferwerda gezegd. Ik wil ook meer shelf space.
Dan maak je toch meer shelf space voor jezelf? Enzovoorts, enzoverder tot in de eeuwigheid amen.
Achteruitlopend, dus met de rug, klassiek, als in een romantische film, liep hij niemand minder tegen het lijf dan... tromgeroffel... Becky. Zijn knokige, wat bolle oudemannenrug kwam in aanraking met haar vrouwelijke vormen. Nog voordat hij sorry had uitgeroepen riep hij uit: Darling, wat doe  j i j  hier?
Nou, dat kan wel wat aardiger, sneerde ze terug. This is the place where we met the first time, remember? Of is dat alweer uit jouw muffe brein verdwenen?
Ha! Dat was toch bij de tuinartikelen? Jij vroeg toch aan mij om advies over welke tuinslang je moest kopen? Toen keek je me heel ondeugend aan, ik geloof zelfs met een vinger in je mondhoek. Dat vond ik leuk. En toen ik begon uit te leggen welke soorten je volgens mij had, zei jij: you know what, I don't even have a tuin!
No need to refresh my recollection, Janja, ik weet nog precies! lachte Becky haar imperfecte tanden bloot.
En nu, wat doe je hier nu?
Een nieuwe deur uitzoeken. Roman demolished our frontdoor.

11. Pillow talk

Van Gogh: Vlinders en klaprozen

Japi, fluisterde Tineke, terwijl ze zich door hem liet verwarmen in bed.
Ja Tien.
Ik vind het wel heel fijn dat je niet bij dat mens moederdag bent gaan vieren, voorzover er van een viering dienaangaande sprake kan zijn.
Graag gedaan. Het is niets.
Nee, ik bedoel, ik had het wel heel erg gevonden geloof ik als je bij dat mens moederdag was gaan vieren met ontbijt op bed en wat daar niet zoal uit kan voortvloeien of aan voorafgaan, terwijl die vreselijke Jimbo op zijn Wii zit.
Ze zit bij Roman. Roman heeft plotseling bedacht dat hij ook wel eens wat aardiger kan zijn... maar...
Maar?
Wil je haar niet meer aanduiden met dat mens. Dat vind ik zo godvergeten respectloos. Vrouwen kunnen zo respectloos zijn tegen elkaar.
Hoe moet ik haar dan aanduiden? Ze sleept je mee naar een rechtszaak die je onmogelijk kunt winnen, vervolgens ga jij door je rug en sleept ze je mee naar een fysio die je bovenbeen van je bil af scheurt. Tenslotte sleept ze je mee naar een sushi-restaurant om twintigduizend euro van je af te troggelen, zonder te vertellen waarvoor of wanneer ze die denkt terug te gaan betalen.
Ze heeft ook een naam, Tien.
Ja. Becky. Zelfs jij weet haar achternaam niet.
Die weet ik wel maar die kan ik niet uitspreken.
Dat is hetzelfde.
[Stilte.]
Ik wou je een massage geven voor moederdag. Ik weet, ik ben niet zo goed als Hassan, maar ik doe mijn best.
Nou, begin maar in mijn nek dan. Daar zit het muurvast.
[Masseert.]
Au.
Je moet ook niet zo hard werken, poedeltje.
Ik werk niet harder dan andere hoogleraren fysica aan twee universiteiten waarvan een in Heidelberg en als vrouw moet ik nog een stukje harder werken.
Ja ja. Stil nou maar.
Weet je wat het is Japi, ik ben eigenlijk ook moeder, heb ik bedacht... Ik heb mij eigenlijk ook altijd moeder gevoeld...
Dat is een mooie... Van wie dan.
Van wie dacht je. Van jou natuurlijk, Japi. Jij bent het kind dat ik nooit heb willen baren. En toch, of misschien wel daarom, houd ik tegennatuurlijk veel van je.
O.

10. Arrangement



Tineke Altena, hoogleraar theoretische natuurkunde aan twee universiteiten, had, in de herfsttij van haar huwelijk, een deal met Ferwerda gesloten. Hij mocht rommelen wat hij wilde met zijn prijsnimf, zolang hij maar zeven dagen van de week ontbijt maakte, vier dagen avondeten, niet met zijn maîtresse op reis ging binnen Europa (daarbuiten mocht het quasi clandestiene liefdesduo zich ongans reizen aangezien Tineke een hekel had aan vliegen, en aan culturen met wie ze zich niet verbaal kon verhouden) en, dit was een dealbreaker: hij moest haar vier van de zeven nachten per week komen opwarmen in bed.
Een keer per maand behield ze zich het recht voor om zich op hem naar eigen inzicht uit te leven.
Het voordeel van dit arrangement, vond Tineke, was dat ze grosso modo met rust werd gelaten. De manier om door een man met rust te worden gelaten, zeker een man met de rusteloosheid van Jan Jaap Ferwerda, was om hem zijn pleziertjes te gunnen, zijn stokpaardjes te laten berijden al was het dan een stokpaardje dat, het werd zo langzamerhand pathetisch, hun dochter zou kunnen zijn – het kind, zo vergat Ferwerda nooit op te merken, dat Tineke zelf nooit had willen baren. Fysica was alles voor Tineke, meer nog dan seks, of die vorm van seks zonder sappen: muziek, of zelfs maar gastronomie (hetgeen zij, niet alleen fysisch gezien, aanstellerij vond). Een keer per maand wenste ze Ferwerda vast te binden in bed en hem af te ranselen met takken en twijgen die ze daarvoor op hun zondagse wandeling in het bos had verzameld. Dat Ferwerda bij die in theorie voor beiden opwindende afranseling kreten liet horen die tot aan de overkant van de straat hoorbaar waren, nam zij graag voor lief. Te enen male weigerde de overjarige jurist een washandje in de bek te nemen, zoals persende, half-ontsloten barenden dat plegen te doen.

9. Wisselgesprek


Janja is getting a treatment... it's taking forever... yeah. And I'm not even sure he has insurance... His wife: yes. But he... We just got back from the courtroom... Terrible. Pathetic. I thought we had a reasonable case, reasonable demands and so forth, but Janja messed it up. I feel ashamed. For Jimbo. For myself... No, you can't talk to him... he's with his dad... I told Taylor with my eyelashes om zich niet in te houden bij Janja, dat zal hem leren haha... actually, if you listen carefully you can hear him moaning and groaning in the background... Yeah. That's sukkeltje for you... Wait a minute darling, Jimbo is calling, can you hold on for a second?... Wat is er lieffie? Okay... Wat, is je vader weer eens de hort op? O, hij haalt pizza en jullie werken netjes aan de spreekbeurt... But that's wonderful... If you need a quote from mister Big Ass Lawyer, master of the dreamteam... nee, die gaat zijn mobiel niet opnemen schätzchen, je moet even geduld hebben... Wat? Tonight? Nee, geen sprake van. Dan kom je maar naar mij toe... Wait I was supposed to go and have sushi with Janja to celebrate the court case. Nee, je mag niet mee, ik heb zaken met hem te bespreken... Jimbo, zul je voorzichtig zijn? En zeg tegen die scumbag van een vader van je dat hij, als hij het waagt om vanavond jou weer alleen te laten in dat belachelijk grote huis, ik de cops op hem afstuur. Negligence, wat is in het Nederlands? Schätzchen, ik moet ophangen, Mischa is aan de andere lijn... Wat? You know Mischa. From Berlin! Yeah, that one. Listen, I can't help you with your assignment. I know nothing of no law and I want to keep it that way... Janja will call you back as soon as he is finished... Bye sweetheart, kissy kissy, love you... Mischa? Mischa. Did that beotch hang up on me?

8. Rampen





Het was een fiasco geworden, maar op een manier die Ferwerda niet had voorzien. Hij was nog halverwege de middag, aan het eind van zijn warrige betoog, door zijn rug gegaan. Als kanonnenvoer lag hij languit tussen de stapelbare stoelen. Er waren bekertjes water voor hem gehaald, maar die hielpen niet: hij verging van de pijn in zijn onderrug en kon niet meer bewegen. Het was alsof een slager zijn ruggengraat met een levensgrote tang uit zijn skelet had getrokken.
Hier eindigt deze rechtszitting, sprak de rechter toonloos. Uitspraak over veertien dagen.
Becky hing over Ferwerda heen, bellend met haar fysio Taylor, die volgens haar de beste van de stad was en alles wat krom was recht kon trekken. Maar 'you should exercise sukkeltje, told you so', begon ze hem meteen alweer verwijten te maken. Rampen overkwamen Ferwerda nooit zonder dat er een vrouw in de buurt was om hem op zijn aandeel in die ramp te wijzen. Tineke was daar ook goed in, maar Becky was beter.
Een uur later lag hij half ontbloot op zijn zij in het centrum van de stad bij Taylor op tafel. Nog net zag hij door de openstaande deur (wat heb je aan een deur, morde hij, als je hem open laat staan?) hoe Becky druk in gesprek was op haar oversized telefoon, in dat vreemde taaltje van haar. Hij moest zijn ogen al gauw sluiten. Eerst kwamen de stompen in zijn onderrug, daarna de vingers die wroetten in zijn kwijnende spiermassa. Toen de fysio, een atletisch figuur die zijn zoon had kunnen zijn, zijn krakende, pensioengerechtigde knie helemaal naar zijn buik duwde, vreesde Ferwerda in alle ernst dat zijn dijbeen van zijn bil zou scheuren. Hij schreeuwde het uit van de pijn en verontschuldigde zich daarvoor.
No need to be sorry, zei Taylor. Dit is perfectly normaal.
Na een tijdje begon Ferwerda aan de pijn te wennen, die zelfs te koesteren.
Toen hij zich aankleedde dacht hij aan Jimbo, die bij zijn vader was, en, tenminste, dit was de afspraak, verder zou werken aan zijn spreekbeurt over de Nederlandse advocatuur.

7. Pussy power

Related image
Irving Penn


Pussy power. Dat was toch wel de kortste verklaring die Jan Jaap Ferwerda kon bedenken, of Tineke wat dat aangaat, voor zijn aanwezigheid vandaag in de rechtszaal en zijn verwoede pogingen om de aandacht te trekken van mevrouw de familierechter voor zijn pleidooi om Jimbo voor 100 procent onder de voogdij van Becky te stellen.
Nu stond zoonlief nog voor twintig procent onder de opvoedkundige leiding van Roman en die twintig procent moest 'for sure' teruggebracht naar nul. Aldus luidde de opdracht die hij van zijn cliënte had gekregen en waarvan hij vrijwel meteen dacht dat die kansloos was. Roman mikte juist op 50 %. Voor zover aantoonbaar was de violente ex weliswaar een gevaarlijke gek, maar geen misdadiger. Ja, hij had Jim eens toen die niet wilde luisteren een kwartier lang onder de koude douche gezet, maar daar bestond geen wet tegen, en hij had Jim een paar zomers geleden uitgedaagd over een omhooggehouden hockeystick te springen, en toen Jim eindelijk gehoorzaamde, had pappie de hockeystick net iets hoger gehouden, waardoor mister genius (in de woorden van Becky) plat vooruit op de stoep terecht was gekomen en daarbij zijn voortanden dusdanig had beschadigd, dat ze zwart uitsloegen. Maar dat waren melktanden. Die waren allang vervangen. Ook de bewijsbare feiten (Instagram!) dat Jim steeds terugkwam van zijn vader zonder één keer zijn handen te hebben gewassen of zijn nagels te hebben geknipt, konden helaas onmogelijk tot een argumentatie worden omgebouwd.
Maar daar stond hij, meester Ferwerda, in zijn oud blauwe linnen pak en hij hoorde zichzelf beuzelen.
Zijn vader, de oude notaris, had hem zo eens moeten zien.
En dat allemaal voor die uitnodigende, gek- en weemakende bee stung lips van Becky. Daarvoor deed hij alles. Al-les.
Het zou zijn ondergang worden.

6. Veiligheid


Edelachtbare, veiligheid binnen het gezin: van eminent belang voor elke opgroeiende puber, maar veiligheid strekt zich ook uit buiten het gezin, bijvoorbeeld als dat gezin gebroken is, dan zijn er twee gezinnen, of eigenlijk situaties, waar het dus veilig moet zijn... en ik wil hier staande houden dat, Jim, als zijn veiligheid ons na aan het hart is, en dat zal u, mevrouw de rechter moeten aanspreken,  dat...
Geeuwend bekeek Becky een voor een haar nagels. Chanel rose confidentiel. Hier en daar was ze stukjes vergeten. Ze had ook wat nagellak gemorst op haar nagelriem. Ze begreep ook wel dat het ongepast zou zijn om haar nagels bij te werken, hier in de rechtbank, daarom legde ze ze maar in haar schoot en probeerde er niet naar te kijken. Ze probeerde ook niet naar haar grote mobiele telefoon te kijken die pontificaal maar omgekeerd voor haar op haar op tafel lag. Hij trilde zachtjes – niet voor het eerst trouwens. Wie was het die haar telefoon thans deed trillen? Wanneer kwam Janja, zoals ze hem liefkozend noemde, of ook wel sukkeltje, eindelijk eens to the point?
Zo hebben wij bewijs, ploegde Ferwerda moedig verder, dat Roman stelselmatig te laat verschijnt op zijn afspraken voor de overdracht, dat hij zijn zoon tot drie keer toe een avond alleen heeft thuisgelaten met een lauwe pizza terwijl meneer zelf tot diep in de nacht met vrienden ging stappen... Becky trok hem aan zijn mouw, hij leunde voorover naar haar toe, ze smiespelde hem wat in het oor, maar hij had moeite haar te verstaan. Dat kon met de adrenaline te maken hebben, die het pleiten naar zijn hoofd pompte, maar ook met Becky's accent. Ze sprak een soort lui, zelfgemaakt Nederlands, dat voor 80 procent uit Engels bestond. Sexy, dat wel.
Heer Ferwerda, had u nog wat te zeggen?
Mevrouw de rechter, nog even over die veiligheid...
Jimbo keek op van zijn scherm en mompelde: wat is dat allemaal voor gedoe over veiligheid? Is het oorlog of zo?

5. Adrenaline

Kop-van-jut - Gipsen afgietsel van het hoofd van Hendrik Jut in het Universiteitsmuseum Groningen (CC BY-SA 3.0 - Vysotsky - wiki)
Buste moordenaar Hendrik Jut (van de Kop-van-Jut)

Jan Jaap Ferwerda dacht dat we in zijn hoofd zaten. Zitten we ook, maar het kan nooit kwaad af en toe van perspectief te veranderen.
Zoals zo vaak vroeg Ferwerda zich af, vrij naar Radiohead, what the hell he was doing here. Ja, hij zat op een stoel naast Becky, die weer naast Jim zat (de naam 'Jimbo' kreeg Ferwerda niet uit zijn strot), en hij had een stapel papieren voor zich die hij slecht had gelezen. Zijn ogen gingen achteruit de laatste tijd en wat erger was, sinds hij in de overgang zat (dat was het volgens Tineke, die er zelf alweer uit was): hij werd onzeker. Hij was zijn postuur van vroeger kwijt. Zijn zelfverzekerdheid. Alleen al de gedachte, als de rechter eindelijk eens klaar was met haar stomvervelende samenvatting van het feitenmateriaal, dat hij het woord moest nemen, beangstigde hem, sloeg de adrenaline hem naar het hoofd, als een kop van jut waar keihard op wordt geslagen (door Roman, bijvoorbeeld). Ferwerda was nota bene met pensioen als advocaat, en hij was eigenlijk nooit een  e c h t e  advocaat geweest, had alleen maar wat juridisch papierwerk in de marge verricht, om heel eerlijk te zijn. Goed betaald daar niet van, al was er van dat geld helemaal niets meer over, maar pleiten, een verhaal houden, de ander omver blazen, want dat was het toch waar het in de rechtszaal om ging, dat leek iets uit een ver verleden, misschien zelfs wel iets uit zijn studietijd...  Ineens herinnerde hij zich dat hij afgelopen nacht een mini-nachtmerrie had gehad waarin hij minutenlang zweeg voor de rechtbank, geen argument over zijn lippen kreeg...
Als hij Becky aankeek, en daartoe dwong hij zichzelf, dan wist hij wel weer voor wie of voor wat hij het deed. Inderdaad: een prijsnimf, zoals Tineke haar gekscherend had omschreven. Ferwerda was aan haar verslaafd.

4. De aard van het geweld

Image result for vintage briefcase artwork



Edelachtbare, mijn naam is Roman. Of Ramon, zoals Becky me liever noemt, vanwege mijn quote unquote gelijkenis met een of andere kickboxer, maar dat terzijde; mag ik heel even uitleggen waarom ik de verdediging vandaag niet heb uitbesteed aan een quote unquote baliekluiver, maar op mijzelf heb genomen? Wel, ik heb niet zo veel vertrouwen in de baliekluivers hier te lande, of te stede wat dat aangaat. Ik heb sterk de indruk dat de baliekluivers, of het nu vrouwen of mannen zijn, of computers haha, nogal op de hand zijn, waar het voogdijzaken betreft, van de quote unquote moeder. En dat bent u ook, edelachtbare, dat is allemaal wetenschappelijk aangetoond... Nee, waar het mij om gaat is dat de advocaten die ik heb versleten – Jimbo, maak je aantekeningen? Dan zal ik je straks overhoren als je moeder en haar quote unquote raadsman, Mr. Ferwerda, mij toestaan –  in het geheel geen verstand hebben van geweld. De aard van het geweld, begrijpt u wel? Ze hebben er gewoonweg geen kaas van gegeten! Daar zijn ze veel te braaf voor. En u ook, edelachtbare, u bent ook veel te braaf, of moet ik zeggen benepen, om werkelijk door te dringen tot het diepste wezen van deze menselijke, al te menselijke gedraging... Kijk nou eens naar de heer Ferwerda, daarzo, die heeft toch zekers nog nooit meer geweld meegemaakt dan dat ie zijn kets openhaalde tegen een openstaand keukenkastje, of dat Becky hem een schop gaf omdat ie het verkeerde grapje had gemaakt? Ik weet al wat u gaat zeggen, dat ik 1 - 0 achtersta omdat ik in onze echtscheidingszaak een aktetas naar de griffier heb gegooid, maar dat was een vrijwel lege aktetas en de griffier had alleen een schrammetje... verwar de uiting van het geweld nooit met de bron van het geweld, want die is veel interessanter, edelachtbare, als ik zo vrij mag zijn, en nu kijk ik ook even mijn voormalige wederhelft in haar beeldige oogjes – ja, kijk mijn kant maar even op, Beckster, niet zo kinderachtig doen... Waar komt het geweld vandaan? Waarvan is geweld een uiting? Komt het uit een quote unquote goed hart? Dat bedoel ik. Ik heb gezegd.

3. Sub specie aeternitatis

Image result for male masseurs hands artwork



Om therapeutische redenen had Tineke die middag van de rechtszitting simultaan een sessie geboekt met Hassan, haar favoriete masseur in de te dure spa. Niet dat Hassan haar naar hoogtepunten kon brengen die ze niet zelf met haar assortiment aan interactieve hulpmiddelen in de badkamer bereikte, maar zijn handen waren troostrijk en weldadig. Ze sprak ook graag met hem, en genoot dan van de zalvende stem waarmee hij tegelwijsheden debiteerde, als: alles heeft tijd nodig en: een mens kan niet alles alleen. Misschien genoot ze, bedacht Tineke, een wat sober vormgegeven vrouw, die het vooral van haar scherpzinnigheid moest hebben, meer van Hassans aanwezigheid dan die van Jan Jaap, de man met wie ze net haar vijfendertigjarige huwelijk had gevierd, in besloten kring, met een klein groepje intimi, onder wie, jawel, Becky, die haar dochter had kunnen (moeten?) zijn.
Waar ging het om in een goed huwelijk, vroeg ze zich in gedachten af, terwijl Hassan haar malse, puntige billen onder handen nam. Zeker, elkaar laten, maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Bovendien, als je elkaar te veel liet, dan liet de liefde los, en dan had je helemaal niks meer.
Interessant genoeg – althans voor hen, zoals de schrijver en de lezer, die een standpunt konden innemen sub specie aeternitatis – kwam precies tegelijkertijd aan de andere kant van de stad Roman, de violente ex van de maîtresse van haar man, Jan Jaap, de rechtszaal binnen, met bloeddoorlopen ogen. Nog voordat hij ging zitten had hij een paar grapjes uitgewisseld met zijn zoon Jimbo, ook al had zijn moeder hem voor zijn verwekker willen afschermen.

2. Ferwerda's 'alliantie'



Ze waren op weg naar de rechtbank. Ferwerda kon er niet over uit dat hij ja had gezegd tegen het voorstel van Becky om haar te verdedigen in de zaak die Roman, haar violente ex, tegen haar had aangespannen over de voogdij van Jimbo, maar goed, terugkrabbelen kon niet meer.
Ferwerda was geen terugkrabbelaar, hoewel hij vrijwel elke beslissing die hij nam betreurde. Doe niets, wist hij, was de enige beslissing die een mens kon nemen, maar een ADHD'er als hij was zulke inertie niet gegeven.
Zijn vrouw Tineke kon erover meespreken, die betreurde ook vrijwel elke beslissing die Ferwerda maakte. Toch had ze Ferwerda's 'alliantie' (haar woorden) met Becky, die hij een half jaar geleden nog dezelfde middag dat hij haar letterlijk tegen het lijf was gelopen – in de bouwmarkt –, had opgebiecht, niet als een dealbreaker beschouwd, en alleen daarom al was zij hem eeuwig dierbaar. Tineke had hem zelfs nog een bericht gestuurd om hem Hals und Beinbruch te wensen, een bericht dat hij pas in de WC van de rechtbank, waar hij zijn pleidooi zou oefenen, onder ogen kreeg.
Hoe haal je het in dat beeldige hoofdje van je, had Ferwerda tegen Becky gezegd die ochtend, toen hij haar bij haar thuis ophaalde in wat niet anders viel te omschrijven als een modern ghetto, om je zoon mee te nemen naar de rechtbank? Dat doe je zo'n kind toch niet aan?
Waarop Becky droogjes had geantwoord dat ze het Jimbo had gevraagd en dat hij het reuze cool had gevonden en dat het juist allemaal perfect uitkwam omdat hij van plan was zijn spreekbeurt te gaan houden over de Nederlandse advocatuur.

1. Noodstop



Op weg naar de noodstop-knop struikelde Jan Jaap Ferwerda over de benzineslang die hij even daarvoor gestoken had in de tank van zijn vrouws Renaultje, waarin Becky, zijn dertig jaar jongere maîtresse haar nagels zat te doen, en precies daarachter haar zoontje Jimbo gamede. Ferwerda vloekte binnensmonds. Hij was bijna onderuit gegaan. Hij schaamde zich maar wist niet waarvoor. Er was verder niemand op het tankstation. Becky, noch Jimbo, schenen iets te hebben opgemerkt.
Ferwerda raapte zijn vooroorlogse knijpbrilletje op, stelde opgelucht vast dat zijn totaal verkreukelde, oud-blauwe linnen pak, waarin hij zo ongeveer leefde, onbesmeurd was gebleven, en kwam overeind. Hij deed nog even alsof hij zijn schoenen opnieuw had gestrikt – voor wie eigenlijk? Zijn kleine, knaagdierachtige handen zaten onder de zwarte vettigheid en restanten van jarenlange benzine-morspartijen door alle mogelijke automobilisten, wier identiteit onmogelijk kon worden getraceerd. En waarom ook? Wat schoot je ermee op?
Zoals zo vaak hoorde hij de rechter in zijn hoofd hem al ondervragen over de precieze omstandigheden. Wat zocht u, heer Ferwerda, bij de noodstop-knop? Welnu, edelachtbare, zou hij antwoorden, mijn oog was tijdens het tanken gevallen op de mededeling NOODSTOP OP GEBOUW, en daarna, toen ik de rode knop had gelokaliseerd op het onbemande, gesloten gebouwtje, vlak boven het brandblusapparaat, was ik dermate gefascineerd dat ik niets liever wilde dan die knop indrukken om de hele boel op te blazen.

De bug. Een muzikantenanekdote



Para Para, een ensemble dat vaak in het oostblok optrad ten tijde van de Stasi en andere overijverige geheime diensten, had de gewoonte ontwikkeld om in elk hotel waar ze logeerden, onmiddellijk op zoek te gaan naar afluisterapparatuur.
Het werd een gezelschapsspel: wie vindt het eerst de bug?
De ene keer vond de drummer een microfoontje in de lamp boven de tafel, dan weer vond de bassist een camera achter het middelmatige schilderij aan de muur, tenslotte was het de gitarist, die de afstandbediening van de televisie open schroefde en daar een klein, maar fijn opname-apparaatje uithaalde.
Elke tournee bracht weer nieuwe afluisterapparatuur met zich mee. Langzaam groeide hun verzameling. Totdat Para Para werd uitgenodigd om eens in Wit-Rusland te komen spelen. Dit was in de tijd dat Wit-Rusland nog onderdeel uitmaakte van de Sovjet Republiek. In plaats van in een hotel in Minsk werd de groep ondergebracht in een kasteel in de nabije heuvels.
De leden van Para Para werden door een charmante dame welkom geheten en betraden een grote, hoge hal. Via een symmetrische trap, zo een die aan weerszijden via een bocht omhoog liep, kwamen ze in een zaal terecht die ze, zei de dame, als woonkamer mochten beschouwen.
Toen ze alleen waren ging de drummer meteen op zoek. Zat hij in de lamp? Nee. Zat hij in het bankstel? Ook al niet. De gitarist zei: laten we het vloerkleed proberen. En voordat de anderen over deze mogelijkheid hadden nagedacht, was hij al op zijn knieën, met zijn handen vooruit, gaan graven onder het kleed. En ja hoor, in het midden zat een zwarte schijf, die met vier schroeven aan de houten vloer was bevestigd.Toen ze de schijf hadden gedemonteerd en met vereende kracht hadden losgetrokken, klonk een harde knal in het kasteel. In de ruimte recht onder hen was een gigantische kroonluchter naar beneden gekomen. Alle verdiensten van hun tournee moesten ze afstaan om de schade te vergoeden.