Documentaire als betoog


Jammer dat we van Michael Moore ook niet meer op aankunnen, ook zijn morele compas is kapot. Althans, dat leid ik af uit Fahrenheit 11/9, gisteren bij de VPRO. De centrale vraag die hij probeert te beantwoorden in deze documentaire uit 2018, is hoe het in godsnaam mogelijk is dat Donald J. Trump in het Witte Huis terecht is gekomen. Antwoord: het Amerikaanse kiesstelsel deugt niet. Systematisch worden niet de kandidaten verkozen die de meeste stemmen krijgen (de popular vote), maar zij die de meeste kiesmannen voor zich laten uitkomen. Terwijl Amerika steeds progressiever wordt – de meerderheid, blijkt uit opiniepeilingen, is tegen wapens, voor gay marriage, voor algemene zorgverzekering enzovoorts – wordt de kandidaat van de establishment-partijen (Democraten en Republikeinen lijken meer op elkaar dan je zou denken) steeds conservatiever. Trump is hiervan het meest extreme voorbeeld.

Als Moore het hierbij gelaten had, en nog wat grappen had uitgehaald met de siliconen nep Trump die hij in het begin van de film laat zien, dan had ik hem kunnen volgen, maar dit is hem niet genoeg. Dus wordt er een verband gelegd met een schandaal rondom de drinkwatervoorziening in Michigan, waar Moore vandaan komt. Ook dat kan ik nog volgen. Althans, ik kan zien hoe dat schandaal aantoont hoe financiële belangen in de VS prevaleren boven de volksgezondheid (in Europa waarschijnlijk ook, maar minder zichtbaar).

Dan springt Moore op de 'Trump is de nieuwe Hitler'-trein, en daarmee doet hij een groot deel van zijn eerdere betoog (want zijn docs zijn altijd opgebouwd als betogen) teniet. Wie Trump met Hitler vergelijkt heeft volgens mij weinig van Hitler begrepen. Trump kun je vergelijken met Berlusconi, dat is een zinvolle vergelijking, beiden zijn narcistische kapitalisten die handig gebruik maken van de media. Misschien zou je hem zelfs nog kunnen vergelijken met Mussolini, maar daarvoor weet ik te weinig van het fascisme.

Maar Moore kiest voor het zwaarste geschut denkbaar om President Twitter uit te schakelen, waarmee zijn eerdere valide argumenten ten aanzien van de erosie van de Amerikaanse democratie makkelijk door Trump-aanhangers naar de prullenmand kunnen worden verwezen. Zo verandert er nooit iets.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Wat fijn dat jullie er zijn