War poem 9


7 opmerkingen:

  1. Bart: "Wat zou het (voor jou) fascinerend zijn om je als vrijwilliger aan te melden in Oekraïne en dat te gebruiken om embedded een dagboek/notities bij te houden over de waarneming van de radicale krankzinnigheid, zinloosheid en absurditeit van oorlog (van deze oorlog, van oorlog i.h.a.). Beetje als Sartre in zijn Wegen der vrijheid-trilogie. Het zou een uniek literair document kunnen opleveren. Oorlog als metafoor voor het leven en maatschappij, want oorlogsmechanismen doen ook in vredestijd overal hun werking, en ieder individu is een strijdende soldaat, met een ander tenue. Oorlog als vehikel of lens om zin en absurditeit van het bestaan te onderzoeken, wat misschien het beste kan op de rand van leven en dood, in de duisternis van de overgang naar totale destructie van wereld en leven om ons heen. Je krijgt daar ongetwijfeld toegang tot de meest absurde en intense observaties, emoties, anekdotes, surrealistische informatie, de meest onvoorstelbare oorlogsmechanismen en onbeschrijfelijke beelden om je heen. Inspiratie die in dit leven wsch door niets meer overtroffen wordt. Kom je terug met 3 historische dichtbundels war poetry (in het Nederlands, niet Engels). Maar ja, vrouw en kinderen zullen minder staan te springen voor dit soort literair gedreven avonturendrang. Voor vreugde en lol kun je van de zomer beter op de camping in Bakkum gaan zitten, dan in de Donbas of Kiev (niet cynisch). Toen de oorlog begon was het eerste wat in me opkwam ook dit, erheen gaan en je als vrijwilliger aanmelden, niet om de wereld te verbeteren, maar om aan het front getuige te zijn, tot deze unieke en eenmalige ervaring te komen. Die groteske gedachte was kortstondig, zit nog laf en veilig in de zon aan het strand in India. Malaparte is grootse schrijver, Kaputt een zeldzaam knap document en mooie literatuur. "

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja, je geeft zelf eigenlijk al het antwoord: jij moet gaan, niet ik.

    Naar het front, Bart, daar is het leven! Daar heeft lijden nog betekenis!

    Ik ga Malaparte lezen (veel huiswerk geef je me op). Wat een geweldige schrijversnaam ook. Curzio Malaparte. Veel beter wordt het niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Maar lijden wordt niet veroorzaakt door de objectieve buitenwereld. Er zijn vele miljonairs die in hun villas aan de Riviera wegkwijnen van ongeluk en de sloppenwijken zijn bevolkt met intens gelukkigen. Lijden bevindt zich in het subject. Omstandigheden verschaffen kortstondige verlichting, maar bevrijden niet. Maar je hebt gelijk, daar is het werkelijke bestaan, dat bedoel ik ook. Alleen schuif je weer af. Ik krijg kleine déjà vu. Op school deed jij niks, of beter andere dingen (iets anders als niks) en op einde les vroeg je mijn huiswerk. Niets veranderd in 40 jaar. Welke schrijver zei dat nou dat er uiteindelijk helemaal niets ooit kon of zou veranderen... Daarom geef ik je nu huiswerk terug. Denk dat ik in diepe extase zou zijn daar. De intensiteit van de ervaring moet extatisch zijn, de empathie, compassie en liefde die in je ontwaakt door het intense lijden en de surrealistische destructie om je heen. Ik heb het al als ik die foto's bestudeer. Moet ervaring van bijna religieuze
    extase zijn. Het zou als die laatste curieuze blz. uit de Toverberg zijn waarin personage Hans Castorp na een eeuwigheid in de rust en stilte van het sanatorium in de ijle lucht van de Alpen te hebben verbleven opeens op zijn buik met een geweer door de modder schuift, een scene die ik nooit heb begrepen omdat het het boek door het contrast soort van terugdraait, opheft. Oekraine zou mij ontwaken uit mijn ijle onthechte India-droom, alles terugdraaien en je doen ontwaken tot de confronterende werkelijkheid tussen stenen, zand, brand en brokstukken, waar geen onthechting overeind blijft. Maar er moet een schrijver heen, het moet gedocumenteerd worden, en niet feitelijk-historisch, dat gebeurt wel, maar atmosferisch, artistiek en literair. Want alleen daar ligt de diepste werkelijkheid van deze oorlog. Maar jij wil natuurlijk alleen correspondent tussen de intellectuele elite van New York en Parijs zijn. Ja klopt, ik was ook altijd gefascineerd door Malaparte's aparte naam, het is niet de naam van een schrijver maar van een personage, hij moet zijn eigen personage zijn. Mystieke naam ook, al ontken jij de mystiek. Kaputt is tijdloos boek, behoort tot de grootste literatuur ooit verschenen, krankzinnige oorlogsjournalistiek. Tegelijk mooi en macaber, shockerend en hypnotiserend. Magisch realisme van de oorlog, Met ook een curieuze curzo link naar de huidige oorlog, want manuscript heeft tussen 41 en 44 geloof ik verstopt gezeten in een gat in de muur van een varkensstal in een dorpje in Oekraïne waar Malaparte bij een boer schuilde voor de Nazi's, en waarna hij opgeroepen werd als soldaat. Delen van het manuscript hebben ingenaaid gezeten in zijn uniform en in de dubbele zolen van zijn schoenen en zo heeft hij het in delen naar Capri gesmokkeld, waar hij woonde. Deel is verloren gegaan dacht ik.

    Overigens moet je niet stoppen met je War Poetry. Dat bedoelde ik niet. Je oorlogsreflecties waren heel erg mooi. Nu mis je ze weer. Alleen (m.i. dan) niet in het Engels en niet alleen maar over de oorlog, dan wordt het te zwaar en duister. Jij kan die oorlog erg goed vangen. Het is essentieel dat je er wel over dicht. Want alleen de kunst kan bevrijden van de oorlogstirannie."

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Bart: "Ik lees nu dan maar de Oekraïne-oorlogspoëzie op website van The Guardian.

    "'Hitler is a superior man. Don't you think he is a superior man?' As I hesitated, he looked fixedly at me, and added with a kindly smile: 'I should like to have your opinion of Hitler.'
    'He is almost a man,' I replied.
    'What?'
    'Almost a man. I mean, not quite a real man.'
    'Ach, so,' said Frank. 'You mean that he is an Übermensch, nicht wahr? --Superman, don't you? Yes, Hitler is not quite a real man; he is an Übermensch.' From his end of the table, one of the guests broke in: 'Herr Malaparte has written in one of his books that Hitler is a woman.' It was Himmler's man, the chief of the Gestapo of the government of Poland. His voice was cool, sweet, sad--a faraway voice. I raised my eyes, but I lacked the courage to look at him. That cool, sweet, sad voice of his, that faraway voice, had set my heart trembling slightly. 'Just so,' I added after a moment of silence. 'Hitler is a woman.'. 'A woman?' exclaimed Frank gazing at me, his eyes filled with confusion and worry. Everyone remained silent, looking at me. 'If he is not quite a real man,' I said, 'why should he not be a woman? What harm would there be? Women are deserving of all our respect, love and admiration. You say that Hitler is the father of the German people, nicht wahr? Why couldn't he be its mother?'"
    Kaputt, C. Malaparte"

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Bart: "Was me niet opgevallen maar idd, ze zijn idd te wel iets gedistantieerd, harmonieus en vredig, terwijl die dingen nu net ontbreken in oorlog. Msch teveel geschreven vanuit de warme huiskamer in Londen. War poetry moet ook gewelddadig zijn, pijn doen, als de oorlog zelf, haar destructie, absurditeit onthullen, zij het wel met het oog van de poëtische reflectie. Maar het serene en harmonieuze heeft ook iets moois.

    De openscheurende taal van Céline zou er zich voor lenen. Van wie curieus genoeg deze week zijn boek 'Guerre' verscheen. Bij dat gevonden oude werk van Céline schijnen 1000 blz. aan ongepubliceerd deel van Dood op Krediet zitten. Als dat zo is is dat meteen het beste boek van de 21e eeuw tot nu toe. In een literaire opwelling van God een cadeau aan de mensheid.

    Ja precies, dat was ook het punt met je Engelse gedichten. Je ziet dat je genoodzaakt werd vanuit een gelimiteerde vocabulaire te creëren, dat beperkte het niveau onnodig. Schrijven kan ook echt alleen in 'native'-talen. Nee, het is niet zo dat NLs ongeschikt is. Bovendien zou je dan in het Oekraïens of Russisch moeten dichten, Engels spreekt men daar net zo min als Nederlands. Maar belangrijker is dat taal universeel is, alle talen zijn in essentie, in hun inhoud, volkomen hetzelfde, en drukken hetzelfde uit, alleen hun vorm verschilt. De ideeën en beelden uitgedrukt in taal zijn zelf taalloos. Een gedicht in NLs over de Oekraïne-oorlog is universeel. Bovendien zou dat argument dan evenzeer gelden voor al je overige schrijven, want dat zou dan de erkenning zijn dat dat slechts gaat over het Hollandse leven.

    Je hebt geen geld nodig om daar te zijn, het is goedkoper dan in NL zijn. Er gaan elke dag vele auto's en vrachtwagens naar de Pools-Oekse grens, daar kun je gewoon instappen en eenmaal in dat vrijwilligerslegioen krijg je (z)onderdak en voedsel (droge lauwe aardappelen zonder jus, elke dag)."

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Bart: "Ik denk er elke dag aan om erheen te gaan. Ergens voel je dat je daar moet zijn, als een soort morele plicht, toe blijven kijken is ook medeplichtig zijn. Het zou zonder meer een diep enerverende en onvergetelijke ervaring worden. Een catharsis en Werdegang waar een bevrijdende werking van uitgaat denk ik. Ik denk dat als je geweest bent je zo blij bent dat je die kans niet hebt laten passeren. Het is ook een eenmalige kans, een oorlog zo dicht bij Europa, die zo fundamenteel en historisch is, en die vreemdelingen in het leger aanvaardt, dat komt hierna niet meer voor. Afghanistan of Syrië kom je als niet-militair niet in, laat staan embedded in het leger. Omdat het onbeschrijfelijk is zal, wanneer het wel opgeschreven wordt, het een onuitwisbare indruk achterlaten. Het krijgt literair heel veel aandacht natuurlijk, dus goed voor je schrijverspositie. Al moet je zo niet denken, dan is de kunst alweer vernietigd. Maar als je het een beetje goed opschrijft wordt het natuurlijk zonder meer een bestseller. Dus het gaat je geen geld kosten maar opleveren. (Ipv dat ik je financier geef je me nu commisie want ik ben armer dan jij). Het zou literair historisch zijn in zekere zin. Grunberg kan embedded gaan in een veilig warm hotel, maar naar een oorlog gaat geen schrijver.

    Jij hebt de bovenzinnelijke 'artist's eye' die die krankzinnigheid diep evocerend zou kunnen weergeven, de diepere psychische waarneming voorbij het zintuiglijke. Als je het doet moet je behalve poëzie er wel ook een roman uit halen. De verhaallijnen, plot en personages lopen daar overal om je heen. Wel moet je schrijven in de stijl en vorm van je blog, niet in de van de voor de uitgever te opgekuiste romanvorm (wsch, jij geeft dit zelf aan en dat bedacht ik ook tijdens het lezen al, want dat geeft geen uitgever uit). Vanuit de Oekraïne-oorlog kan geen ako-literatuur voortkomen, maar alleen shockerende kunst die bijna niemand wil lezen.

    Ik hoop niet dat als je straks gaat ik je de dood injaag. (Er zijn al paar journalisten omgekomen, al denk ik dat het niet al te gevaarlijk zal zijn, wel gevaarlijker dan in Amsterdam). Behalve voor je vrouw en kinderen, met name omdat ik je gedichten daarna hoogstwaarschijnlijk niet meer krijg (tenzij we het mystieke toch weer omarmen).

    Ik wilde op je Instagram posten maar je kan alleen posten met een a/c. Ik wil geen Instagram a/c, en al helemaal niet als zij mij ertoe dwingen die te openen om iets te posten. Wat je evt. kan doen is mijn reacties zelf even posten in een copy-paste, feel free."

    BeantwoordenVerwijderen

Wat fijn dat jullie er zijn